شوخی را از جدّی جدا کرد؛ این از مهمترین کارهای قرآن بود!
سید بزرگوار خطرناکی که قبلاً در موردش نوشتم در کانالش آورده بود:
فضل بن أبیقُرّه گوید: امام صادق (صلوات الله علیه) فرموند: هیچ مؤمنی نیست مگر اینکه در او دُعابه است.
عرض کردم: دُعابه چیست؟!
حضرت فرمودند: یعنی شوخی.
(الکافی، الشیخ الکلینی، ج٢، ص٣۶۸، کِتَابُ اَلْعِشْرَةِ، بَابُ اَلدُّعَابَةِ وَ اَلضَّحِکِ، ح۲)
من دروغ چرا، در کت مبارکم نرفت چون میدانم حضرت محمد صلوات الله علیه و آله اهل شوخی نبود و از شوخی کنندگان روی میگرداند. البته در ادامه با حدیثی از حضرت محمد باقر علیه السلام آورده بود:
از عبدالله بن محمّد جُعْفی روایت است که گوید: شنیدم امام باقر (صلوات الله علیه) میفرمودند: همانا خدای متعال آن کسی را که در میان جمع شوخی و خوشمزگی نماید -بدون آن که فحش دهد یا هرزه زبانی کند- دوست میدارد.
(همان، ج۴)
این یکی در کت کمی جا باز کرد. چیزی به سید نگفتم ولی طبق معمول برای امیر بازگویی نمودم، یادم نیست خبری بازگفتم یا استفهامی، فقط همین خاطرم بود. تا اینکه این سخنرانی آقای جوادی آملی را شنیدم و متن پیاده شده را کپی کردم و برای سید فرستادم هر چند میدانم طلبه طوری این منافاتی ندارد و فلانی خواهد گفت. اینطوری است دیگر. شما هم بخوانید و عیدتان مبارک:
اهتمام پیامبرانه
وجود مبارک رسول گرامی (علیه و علی آله آلاف التحیة و الثناء) معلم اخلاق ماست.
اخلاق رسول گرامی مطابق با قرآن بود. قرآن چندین کار کرد که یک انسان متخلّق، آن کارها را برنامه خود قرار میدهد.
کار اساسیای که قرآن کرد این بود که شوخی را از جدّی جدا کرد؛ این از مهمترین کارهای قرآن بود!
وجود مبارک حضرت هم اهل شوخی نبود، اهل جدّ بود.
اگر اخلاق رسول گرامی (علیه و علی آله آلاف التحیة و الثناء) قرآنی است، این یعنی:
نه بازی میکند
نه کسی را بازی میدهد
نه شوخی میکند
نه کسی را به شوخی میگیرد
معنای اینکه اهل شوخی نیست، این نیست که نمیگوید و نمیخندد؛ اتفاقاً او خیلی اهل بسط است، بشّاش است، اهل نشاط است.
اما هیچ وقت کارش را به شوخی نمیگذراند، همه کارهای او جدّی است.
حضرت بین جدّ و شوخی فرق گذاشت، بین بازی و حکمت فرق گذاشت.
همان طوری که در بین جاهلیت، حضرت جلوه کرد: ﴿هُوَ الَّذِی بَعَثَ فِی الْأُمِّیِّینَ رَسُولاً﴾ در بین درسنخواندهها، حکیمی در آمد؛ در عصر جاهلیت، یک کتاب عقلانی محض و یک دین عقلانی صرف در آمد.
همچنین در میان بازیها و بازیگرها، یک حکیم صرف در آمد و در میان شوخی و شوخیکنندهها، یک قول فصل بر آمد: ﴿إِنَّهُ لَقَوْلٌ فَصْلٌ ٭ وَ ما هُوَ بِالْهَزْلِ﴾
آیت الله جوادی آملی/ درس اخلاق؛ ۸۹/۱۰/۳۰
