خاک شو تا گُل بروید رنگ‌رنگ
امام کاظم علیه‌السلام می‌فرمایند: «اِنَّ الزَّرعَ یَنبُتُ فی السَّهلِ وَ لا یَنبُتُ فِی الصَّفا، فَکذلِکَ الحِکمَهُ تَعمُرُ فی قَلبِ المُتواضعِ وَ لا تَعمُرُ فی قَلبِ المُتَکَّبِرِ الجَبّارِ»؛ ای هشام! گیاه در زمینی که حاصلخیز و نرم است رشد می‌کند، نه در صخره و سنگ سخت. حکمت نیز در قلبی که متواضع باشد رشد می‌کند. صرف اینکه انسان در ظاهر افتاده باشد منظور نیست؛ اگرچه آن هم اثرش را می‌گذارد. امام می‌فرمایند تواضع قلب. آن چیزی که مهم است این است که قلب انسان، یعنی حقیقت و جان و خود انسان باید متواضع باشد.
امام در ادامه می‌فرمایند: «لأنّ اللّه َجَعلَ التَّواضُعَ آلَهَ العَقلِ» ابزار عقل، تواضع است. خیلی عجیب است! عقل بالاخره باید با یک ابزاری کار کند دیگر. ابزارش تواضع است. یعنی تواضع نباشد، عقل تعطیل است و هیچ کاری نمی‌تواند انجام دهد!
پ.ن: مولوی در این زمینه این‌گونه سروده است: در بهاران کی شود سرسبز سنگ/ خاک شو تا گل بروید رنگ‌رنگ
استاد محمد عینی‌زاده موحد/ پیاده سازی از جلسه قرآن کریم ۲۲مرداد ۱۴۰۳
